Home > Bartnik > Pasieka > Linie hodowlane

Linie hodowlane

Pasieka

w sercu malowniczego pasma Beskidu

Linie Hodowlane

DOBRA

Hodowla linii Dobra rozpoczęła się w 1995 roku. Jest to pszczoła miejscowa dostosowana do naszych warunków klimatycznych i pożytkowych. To co ją wyróżnia to dobra zimowla na zapasach także z domieszką spadzi. Jesienią wcześnie przerywa czerwienie co ułatwia walkę z warrozą. Natomiast wczesną wiosną czerwi ostrożnie do momentu ustabilizowania się pogody co również pomaga w walce z warrozą. Obie te cechy traktowane są za duży atut tej pszczoły i poddawane są dalszej selekcji w celu utrwalenia tych cech. Pszczoła ta wykazuje się częściową odpornością na warrozę co zostało potwierdzone w badaniach naukowych. Jest to pszczoła bardzo higieniczna co potwierdzają badania Kwestoslawa Czermaka. Ta cenna cecha również podlega selekcji w celu jej utrwalenia w naszym programie hodowlanym. Jest to pszczoła bardzo łagodna. Dobrze trzyma się plastrów. Miód chętnie gromadzi w nadstawce. Jest mało rojna. Przy wejściu w nastrój rojowy łatwo ją z niego wyprowadzić. Ubarwienie tej pszczoły jest ciemne a wszelkie nieliczne przypadki nietypowego ubarwienia poddawane są ostrej selekcji negatywnej czyli takie rodziny eliminowane są z dalszej hodowli. Program hodowlany realizowany dla linii „Dobra” to tzn. „HODOWLA ZACHOWAWCZA” pszczoły linii „Dobra”

KARPATKA

Hodowla linii „Karpatka” rozpoczęła się w „Sądeckim Bartniku” w 1995 roku. Jest to pszczoła wywodząca się z Karpat Wschodnich a konkretnie z Zakarpacie z Ukrainy MAPA.

W 1995 zakupiliśmy dużą partię matek z hodowli elitarnej od Wasyla Gajdara z Mukaczewa. W latach 20-tych i 30-tych Zakarpacie wchodziło w skład Czechosłowacji. Już wtedy miejscowi pszczelarze bardzo cenili pszczoły z tego regionu. Pszczoły te stały się w czasach ZSRR bardzo popularne w całym Związku Radzieckim. Ukraina produkowała gigantyczną ilość odkładów na potrzeby sowchozów i kołchozów w ZSRR. Ogromna ilość odkładów z matkami tej rasy z Ukrainy trafiała do Azji Centralnej i na Syberię aż po Mandżurię i Władywostok i wszędzie się sprawdzała. Miejscowi pszczelarze prowadzili prace hodowlane i doskonalili tą pszczołę. Zainteresował się tą pszczołą Instytut Pszczelarski w Krasnoje koło Moskwy. Po rozpadzie ZSRR prace hodowlane nad tą pszczołą prowadził Instytut Pszczelarski imienia Piotra Prokopowicza w Kijowie i jego filia w Mukaczewie na Zakarpaciu. Cały rejon Zakarpacia (MAPA) to rejon czystej hodowli pszczoły „Karpackiej”.

Pszczoła „Karpacka” hodowana jest w 4 odrębnych populacjach na terenie Zakarpacia, w oparciu o 4 trutowiska: „Sino Wir”, „Howerla”, „Wuczowski” i „Rachiwski”. Nasza hodowla bazowała na materiale wyjściowym 4 populacji pszczoły „Karpackiej”. „Sądecki Bartnik” co roku importuje elitarny materiał z rejonu Zakarpacie w celach dolewu świeżej krwi do naszej populacji.

Walory pszczoły „Karpackiej” to szybki rozwój wiosenny, duża siła rodzin, zdrowotność, zachowanie higieniczne, dobra zimowla, miodność, łagodność, dobre trzymanie się plastrów. Silne rodziny mogą wchodzić w nastrój rojowy, ale po zastosowaniu zabiegów łatwo je z niego wyprowadzić. To co ją wyróżnia od innych krainek to bardzo długi języczek około 6,7 mm. Ubarwienie tej pszczoły nie jest jednolite i nie stanowi elementu selekcji. Dominują pszczoły o ubarwieniu ciemnym ale zdarzają się też pszczoły o ubarwieniu jaśniejszym. Pszczoły tej rasy miód sklepią zazwyczaj na mokro.

Program hodowlany realizowany dla linii „Karpatka” to tzn. „HODOWLA DOSKONALENIA GENETYCZNEGO”

Historia pracy hodowlanej

W początkowym okresie istnienia pasieki od 1973 roku pasieka towarowa bazowała głównie na materiale hodowlanym oferowanym przez Stację Hodowli i Unasieniania Matek Pszczelich w Bochni której szefem był dr Antonii Chwałkowski.

Wieloletnim głównym ekspertem i konsultantem w zakresie pracy hodowlanej, wychowu i inseminacji matek pszczelich był dr Andrzej Zawilski. Kurs inseminacji matek pszczelich u dr Andrzeja Zawilskiego skończyły w 1996 roku 3 pracowniczki (Barbara Semla, Bernadeta Gruca i Jadwiga Chudzik).

W latach 1973-1994 w pasiece użytkowano głównie matki linii Alfa, Beta, Gama, Nova, Bolo z hodowli Andrzeja Zawilskiego. Ponadto w latach 1973- 2025 testowano różne rasy i linie w poszukiwaniu rasy i linii najlepszej dla naszego regionu.

Od 1995 roku rozpoczęliśmy testy miejscowej pszczoły krainka linii „Dobra” wyselekcjonowanej przez Jerzego Smotra z Tymbarku i stopniowo wprowadzać ją do naszej pasieki.

W 1995 roku nawiązaliśmy współpracę z dr Wasylem Gajdarem z Instytutu Pszczelarskiego na Ukrainie i rozpoczęli hodowlę pszczół linii „Karpatka” zaimportowanych od tego hodowcy.

W latach 2000- 2010 na bazie zakupionych matek zarodowych z hodowli Kvietoslava Czermaka z Czech na masową skalę reprodukowaliśmy linię Vigor. Linia ta w tych latach cieszyła się dużą popularnością w Polsce.

W latach 1973- 2025 nasza pasieka prowadząc prace hodowlane i zajmując się wychowem matek współpracowała także z innymi hodowcami i organizatorami hodowli w Polsce takimi jak: Andrzej Zawilski, Antonii Chwałkowski, Bogdan Skonieczny, Łucja Skonieczna, Jerzy Smoter, Kvetoslav Cermak. Nasza pasieka współpracowała z pracownikami CSKZ i KCHZ Joanną Troszkiewicz, Krystyną Karetą, Marią Molus, Tadeuszem Kwiatkowskim. Z Instytutu Zootechniki nadzór nad programem hodowlanym dla linii „Dobra” sprawuje Agnieszka Chełmińska.

Aktualnie w naszych pasiekach hodowane są 2 podstawowe linie pszczoły rasy kraińskiej „Dobra” i „Karpatka”. Obie linie pomimo, że się różnią i pochodzą z różnych regionów geograficznych cieszą się wśród polskich pszczelarzy dobrą opinią i dobrze sprawdzają się w terenie. Zainteresowanie tymi liniami u pszczelarzy w Polsce i spoza granic Polski rośnie.

Obecnie pasieka towarowa bazuje w 50% na rodzinach z matkami linii „Dobra” i w 50% na rodzinach z matkami linii „Karpatka”

Program hodowlany linii DOBRA

W roku 1995 bazując na materiale wyselekcjonowanym przez Jerzego Smotra nasza pasieka rozpoczęła hodowlę i selekcję lokalnej pszczoły linii Dobra której naturalną niszą ekologiczną jest teren Beskidu Wyspowego. W tym samym roku 1995 nasza pasieka uzyskała status pasieki hodowlanej zarejestrowanej w Centralnej Stacji Hodowli Zwierząt (CSHZ), a populacja linii „Dobra” została oficjalnie zarejestrowana i nadano jej oficjalną nazwę „Dobra” (wcześniej była to nazwa zwyczajowa). W tym samym roku linia Dobra została zarejestrowana w CSHZ.

Program hodowlany dla pszczoły linii Dobra z 1995 roku napisał zespół Andrzej Zawilski Jerzy Smoter i Krystyna Kareta. Początkowo był realizowany w 2 pasiekach Jerzego Smotra z Tymbarku i Pasiece Hodowlanej Janusz Kasztelewicza. Aktualnie nasza grupa selekcyjna i stado zachowawcze tej pszczoły liczy około 100 rodzin pszczelich. Szczegółowa historia i charakterystyka linii Dobra znajduje się w kolejnej zakładce „Linie Hodowlane” Program hodowlany realizowany dla linii „Dobra” to tzn. „HODOWLA ZACHOWACZA” pszczoły linii „Dobra”

Zamknięty Rejon Hodowli Zachowawczej Pszczół Dobra . Dzięki staraniom pszczelarzy z gminy Tymbark i gminy Dobra przy wsparciu Sądeckiego Bartnika został utworzony rezerwat pszczoły miejscowej linii Dobra potwierdzony uchwałą Sejmiku Wojewódzkiego w 2015 roku. LINK Program hodowlany dla Zamkniętego Rejonu Hodowli Zachowawczej pszczół Dobra został napisany przez Jerzego Żwirskiego i został zatwierdzony przez Instytut Zootechniki w Balicach LINK. Aktualnie program hodowlany realizuje 6 pasiek w rejonie zachowawczym oraz 2 pasieki spoza rejonu. Nasza Pasieka Hodowlana ma status stada wiodącego w tym programie LINK. Program hodowlany realizowany dla linii „Dobra” to tzn. „HODOWLA ZACHOWACZA” pszczoły linii „Dobra”

Program Hodowlany linii KARPATKA
W 1995 roku zakupiliśmy od wybitnego ukraińskiego hodowcy Wasyla Gajdara z Mukaczewa na Zakarpaciu dużą liczbę matek zarodowych miejscowej linii „Karpatka”. Naturalną niszą ekologiczną dla tej populacji pszczół są Karpaty Wschodnie a szczególnie rejon historycznego Zakarpacia MAPA. Zakupione matki stały się podstawą do rozpoczęcia hodowli tych pszczół w Polsce. Program Hodowlany dla linii „Karpatka” Jest to program DOSKONALENIA HODOWLANEGO LINK zarejestrowanych w Krajowym Centrum Hodowli Zwierząt (KCHZ). Aktualnie nasza grupa selekcyjna i stado zachowawcze tej pszczoły liczy około 100 rodzin pszczelich. Szczegółowa historia i charakterystyka linii „Karpatka” znajduje się w kolejnej zakładce „Linie Hodowlane”

Linia ta wykazywała bardzo silną cechę higienicznego zachowania i czyszczenia gniazda, co było szczególnie istotne ze względu na wszechobecną wówczas grzybicę.

Z czasem, ze względu na zachowanie różnorodności genetycznej zaczęto poszukiwać innych wartościowych linii. Wybór padł na „VIGORA” z hodowli Kwietoslava Cermaka o raz „KARPATKĘ” Vasilija Gajdara. W ofercie znajduje się do dzisiaj "Karpatka".

INSTAGRAM

@miodysadeckibartnik