Car Dobra

Linia wyprowadzona z materiału miejscowej pszczoły z rejonu miejscowości Dobra, Tymbark, Limanowa. Pierwsze prace hodowlane nad tą populacją rozpoczęto w latach trzydziestych, zainicjowane przez Jana Czecha, w późniejszym czasie prowadzone przez dr. Antoniego Chwałkowskiego, który razem z innymi członkami komisji po wcześniejszej analizie zgromadzonej dokumentacji hodowlanej wytypował matkę założycielkę rodu. Posłużyła ona do utworzenia wzorca hodowlanego pszczoły linii „Dobra”.

Pszczoła ta poprzez naturalną selekcję przystosowała się do lokalnych warunków i wytworzyła wiele cennych cech, takich jak: odporność na choroby - uwarunkowaną bardzo dużym instynktem higienicznym, bardzo dobrą zimotrwałość, a idąc dalej - przystosowanie do zimowli na spadzi, przerywanie czerwienia we wrześniu, ostrożne podejmowanie czerwienia na wiosnę oraz szybki rozwój po ustabilizowaniu pogody.

Od lat siedemdziesiątych selekcja pszczoły linii „Dobra” kontynuowana jest przez Jerzego Smotra w Tymbarku, a od roku 1994 w jej hodowli uczestniczy Pasieka Hodowlana „Sądecki Bartnik”. Do roku 2013 uczestniczyła w realizacji programu genetycznego doskonalenia z uwzględnieniem zasad programu zachowawczego opracowanego przez dr. Andrzeja Zawilskiego. Walory linii „Dobra” zostały docenione nie tylko przez miejscowych pszczelarzy. Nasza pszczoła przetrwała szalony okres fascynacji obcymi rasami i liniami, a dzięki naturalnej barierze geograficznej Beskidu Wyspowego na obszarze Ziemi Limanowskiej, udało się zachować jej unikatowe cechy. W związku z dzisiejszym nadmiernym zmieszańcowanym pogłowiem pszczół, powstałego wskutek lekkomyślnego i niekontrolowanego doboru, konieczne stało się chronienie pszczół lokalnych. Od 2014 roku Pasieka Hodowlana Sądecki Bartnik w roli stada zachowawczego - wiodącego realizuje program ochrony zasobów genetycznych dla linii „Dobra”. Jest to pierwsza pszczoła w rasie kraińskiej objęta tym systemem hodowli. Rejon zachowawczy zlokalizowany jest w woj. małopolskim, pow. limanowskim i obejmuje Beskid Wyspowy wraz z miejscowościami: Tymbark, Podłopień, Dobra, Jurków Porąbka, Wola Skrzydlańska. Populacja objęta programem liczy obecnie 1700 uli.

Pszczoły linii „Dobra”, występujące na swoim pionierskim terenie, charakteryzują się unikatowymi cechami:

  1. Adaptując się do górskich warunków, a tym samym do chłodniejszej strefy klimatycznej i później nadchodzącej wiosny, szybciej niż inne pszczoły w obrębie rasy kraińskiej ograniczają matkę w czerwieniu w okresie jesiennym, jednocześnie później pobudzając ją do składania jaj na wiosnę. Ma to ogromne znaczenie w zwalczaniu warrozy, gdyż brak czerwiu w rodzinach pszczelich od października do marca znacznie ułatwia wszelkie zabiegi w zwalczaniu tego pasożyta. W przypadku długotrwałego czerwienia, jakie występuje m.in. u pszczół włoskich lub u niektórych linii rasy kraińskiej, zabiegi przeciw roztoczom znajdującym się na czerwiu zasklepionym są mało efektywne. Abstrahując od powyższego, najwartościowsze pszczoły wchodzące w skład kłębu zimowego będą wyczerpane niepotrzebną pracą w jesieni, nie będą w stanie podjąć roli karmicielek na wiosnę, jeśli w ogóle przetrwają zimowlę.

  2. Są długowieczne. Szybkie ograniczanie czerwienia przyczynia się do niższego zużycia pokarmu przez zimujący kłąb i nawet jeśli w pokarmie znajdują się pozostałości spadzi, nie dochodzi do powstawania biegunki oraz rozwoju nosemozy. Można więc przyjąć, że pszczoły linii „Dobra” wytworzyły sobie naturalny mechanizm obronny. Inne linie zimujące na pokarmie z domieszką spadzi masowo osypują się, a straty w pogłowiu pszczół nierzadko sięgają do 50%. Nie zapadają na czerniaczkę spadziową.

  3. Ekonomiczne gospodarowanie zapasami w gnieździe pomaga utrzymać prawidłowy rozwój oraz siłę i witalność tych pszczół. Kiedy główny pożytek pyłkowy kończy się wraz z początkiem lata, pszczoły linii „Dobra” mają zmagazynowaną pierzgę w postaci „wianków” nad czerwiem. Ten łatwo dostępny zapas posłuży przy wyczerpującym pożytku spadziowym, kiedy niejednokrotnie występuje zupełny brak pyłku w środowisku.

  4. Wczesne pożytki pyłkowe służą pszczołom linii „Dobra” jako silny motor rozwojowy, dlatego w połowie maja obserwujemy niesamowicie dynamiczny przyrost liczebności pszczół w rodzinie.

  5. Pszczoły są łagodne, niepłochliwe, dobrze trzymają się plastra.

  6. Szybko (jako pierwsze) odnajdują pożytki spadziowe.

  7. Cechuje je niesamowity instynkt higieniczny, przejawiający się szybkim rozpoznaniem i usuwaniem chorych lub zamarłych larw, co wpływa na permanentną zdrowotność czerwiu. Prowadzenie testu higienicznego w kierunku zwalczania grzybicy wapiennej oraz prace w kierunku podejmowania prób pozbycia się roztocza Varroa potwierdziły skuteczne zachowania samooczyszczania się, a tym samym wysoką odporność na zachorowalność czerwiu.

 

 

Copyright © 1997-2024 Gospodarstwo Pasieczne "Sądecki Bartnik" sp. z o.o. (dawniej Gospodarstwo Pasieczne "Sądecki Bartnik" Janusz Kasztelewicz)
Sądecki Bartnik na